زمینه و هدف: کاربرد اقدامات الکترونیک در بخش بهداشت و درمان کشورهای مختلف مزایای بسیاری همچون ارتقا کیفیت خدمات سلامت، کاهش هزینه ها و افزایش کارایی را دربردارند. در این مقاله نیز سعی شده است ضمن بیان مفهوم تجارت سیار، مزایا و چالشهای آن، راهکارهای مناسب جهت بهره گیری هرچه بهتر از این فناوری جدید در حوزه سلامت بویژه بخش خصوصی ارائه گردد.روش بررسی: این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و جستجوهای اینترنتی در پایگاه های داده ای معتبر همچون، Emerald, Magiran, Science direct و جستجوی پیشرفته در Google صورت گرفته است. در این بررسی، متون داخلی و خارجی در زمینه کاربرد ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله ابزارهای بی سیم و موبایل، تجارت الکترونیک و تجارت سیار از سال 1996 تا 2011 مورد مطالعه قرار گرفتند.نتیجه گیری: کسب و کار الکترونیکی را می توان زیرمجموعه ای از سلامت الکترونیک دانست. تجارت سیار به عنوان یکی از مدلهای جدید کسب و کار الکترونیک در کشورهای در حال توسعه بسیار مناسب و کاربردی است با این روش سازمانهایی که در مناطق دور دست قرار دارند می توانند به مشتریان بالقوه بسیاری دسترسی یافته و به منافع ارزشمندی دست یابند. بکارگیری اثربخش مدلهای کسب و کار الکترونیک در کشور نیازمند شناسایی فرصتها و محدودیتها، تدوین برنامه ریزی اصولی و مناسب با توجه به فاکتورهای اجتماعی و اقتصادی همراه با فراهم نمودن زیرساختهای تکنولوژیکی، ارتباطی و مخابراتی، حقوقی و اجرایی است.

انتخاب نادرست مدل های کسب و کار الکترونیکی، بدون توجه به شرایط محیطی و سازمانی، مهم ترین مانع گسترش تجارت الکترونیک است. آگاهی از این موضوع که چه ارتباطی بین مدل های کسب و کار الکترونیک و راهبردهای گوناگون در خلق، کسب و ارایه ارزش رقابتی وجود دارد اهمیت زیادی برای محققان و مدیران دارد. پژوهش حاضر، به دنبال بررسی رابطه بین مدل کسب و کار و راهبرد محصول در کسب و کارهای الکترونیکی کوچک و متوسط ایران است. این تحقیق با بررسی ادبیات موضوع، اقدام به ارایه گونه شناسی جدیدی از مدل های کسب و کار الکترونیک بر مبنای نقاط مرجع راهبردی نموده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه کسب و کارهای الکترونیکی کوچک و متوسط حاضر در ایران است. ابزار جمع آوری داده برای آزمون فرضیه های اصلی و فرعی نیز پرسشنامه الکترونیکی است. پرسش نامه ها از طریق رایانامه برای مدیران سطوح عالی و میانی کسب و کارهای الکترونیکی ارسال و در نهایت 400 پرسش نامه از ایشان دریافت شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهایSPSS  و  LISRELتجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دو نقطه مرجع محور توجه و میزان کنترل، عوامل موثری در انتخاب مدل های کسب و کار الکترونیک و راهبردهای محصول هستند. همچنین مشخص گردید که بین نوع مدل کسب وکار الکترونیک و انتخاب نوع راهبرد محصول رابطه معناداری وجود دارد.

با توجه به تغییر و تحولات سریع فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی، کارآفرینان و مدیران مخاطره جو به شناخت و تغییر مداوم مدل کسب و کار سازمان خود نیاز دارند که پیش نیاز آن شناخت مولفه های مدل کسب و کار است. از این رو در این مقاله از راهبرد های پژوهشی تحلیل محتوا و پیمایشی و نیز آزمون های آماری آنتروپی شانون، توزیع دوجمله ای و فریدمن استفاده شد تا مجموعه کامل و پذیرفته شده ای از مولفه های مدل های کسب و کار تبیین شود، به شکلی که نخست دانش جدیدی به این حوزه افزوده شود و دوم اینکه مدیران سازمان ها به واسطه مولفه های پیشنهادی بتوانند از سازمان خود درک بهتری به دست آورند و امکان ارزیابی و تغییر مدل کسب و کارشان فراهم شود. بر اساس نتایج به دست آمده، مدل درآمدی، مدل ارزش و مدل فعالیت ها سه مولفه اصلی از 15 مولفه شناسایی شده برای مدل های کسب و کار الکترونیکی هستند. از این رو توجه به آنها در ارزیابی و تغییر مدل کسب و کار الزامی است.

نظر به تجربه اندک بخش کشاورزی کشور برای توسعه اکوسیستم این بخش می توان از آموزه ها و تجربه های بخش های پیشگام کارآفرینی به‎ منظور توسعه مدل مناسب اکوسیستم کارآفرینی در بستر نظام آموزش عالی کشاورزی کشور بهره برد. این تحقیق با هدف تبیین مدل اکوسیستم کارآفرینی در بستر نظام آموزش عالی کشاورزی در ایران انجام شد که از منظر گردآوری داده ها از نوع میدانی، از منظر کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی، از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش جزء تحقیقات آمیخته اکتشافی ‎متوالی (کیفی-کمی) بود. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند دیدگاه 15 نفر از خبرگان حوزه‎ کسب ‎و‎کارهای نوپا تحلیل گردید. در بخش کمی جامعه آماری 1800 نفر از فعالان استارت آپی کشور بودند. با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 286 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS22 و AMOS24 و آماره فراوانی در بخش توصیفی و تحلیل عامل تاییدی در بخش استنباطی استفاده شد. مطابق یافته ‎های بخش کیفی مؤلفه‎ سرمایه‎‎ ‎انسانی بیشترین کدها را به‎ خود اختصاص داد و مؤلفه‎ های سیاستگذاری، فرهنگی‎ اجتماعی، حمایتی‎ پشتیبانی، توسعه‎ بازار و ‎ ‎مالی ‎اقتصادی به‎ ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. مطابق یافته‎ های بخش کمی مؤلفه‎ های حمایتی‎ پشتیبانی، سرمایه ‎‎انسانی، سیاستگذاری، توسعه ‎بازار، فرهنگی‎ اجتماعی و مالی ‎اقتصادی به‎ترتیب در رشد اکوسیستم کارآفرینی در بستر نظام آموزش عالی کشاورزی ایران اهمیت داشتند.

زمینه در اقتصاد جدید، به دلیل رقابت روزافزون موجود بین کسب و کارهای الکترونیکی، وجود مدل کسب و کار مناسب در کسب و کارهای الکترونیکی جهت موفقیت درکسب و کار، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر مدل کسب و کارهای الکترونیکی در استارتاپ های ایرانی می باشد. روش جامعه آماری این پژوهش، صاحبان 10 استارتاپ ایرانی بودند. با توجه به تعداد جامعه، تعداد نمونه از طریق سرشماری همان 113 نفر انتخاب شدند. متغیرهای اصلی پژوهش شامل شرکای کلیدی، فعالیت های کلیدی، منابع کلیدی، ارزش پیشنهادی، ارتباط با مشتری، کانال های ارتباطی، ساختار هزینه، جریان درآمدی، فرهنگ کسب و کار الکترونیک، زنجیره تامین می باشند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه، پرسشنامه و مستندات بود. پس از استخراج ابعاد مدل کسب و کارهای الکترونیکی، پرسشنامه تدوین گردید. پرسشنامه ها به روش دلفی در اختیار خبرگان قرار گرفت و پس از آن طبق نظرات خبرگان دلفی، پرسشنامه نهایی تهیه گردیده و در اختیار مدیران و ذینفعان کسب و کارهای الکترونیکی قرار گرفت. به منظور بدست آوردن روایی پرسشنامه، از روش دلفی ساعتی و جهت تعیین پایایی، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. تکنیک تحلیل داده ها از طریق معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها در این پژوهش، تاثیر شرکای کلیدی، فعالیت های کلیدی، منابع کلیدی، ارزش پیشنهادی، ارتباط با مشتری، کانال های ارتباطی، ساختار هزینه، جریان درآمدی، فرهنگ کسب و کار الکترونیک، زنجیره تامین بر کسب و کارهای الکترونیکی به اثبات رسید. نتیجه گیری ابعاد مدل کسب و کارهای الکترونیکی با تاثیر بر استارتاپ های ایرانی، باعث افزایش بهره وری و موفقیت در استارتاپ های ایرانی می-شوند.